Θεσσαλονίκη: Η πόλη όπως την έζησα

Tης Κάλλιας Βαβουλιώτη

Αφήνουμε το στίγμα μας στους δρόμους που περπατάμε, στις στιγμές που φωτογραφίζουμε, στους τόπους που τρώμε και στους ανθρώπους που γνωρίζουμε.

Γη της Επαγγελίας έγραψα στο σημειωματάριο μου όσο ήμουν καθ’οδόν για την συχνά αποκαλούμενη “συμπρωτεύουσα”.

Τόσοι και τόσοι ύμνησαν τη Μητρόπολη της Μνήμης της Ψυχής – που έγραψε ο ποιητής

Άλλοι όρισαν πως μοναχά της πρέπει το καράβι – να μην τη δεις ποτέ απ’τη στεριά

Η υγρασία της γλυκιά

τα κόκκαλα μας να τσακίζει ο Βαρδάρης και εμείς να τον αγαπάμε πιο πολύ γιατί στην αγάπη πάντα υπάρχει λίγη τυρρανία

Σελανίκ* διάβασα κάποτε πως σημαίνει “Ρόδο του Σουλτάνου”

Αρχαία πόλη – Πυρηνική η ενέργεια που νιώθω εντός μου

Στην πλατεία Αριστοτέλους έχουν γραφτεί οι πιο απίθανες ιστορίες

Οι φίλοι μου πάντα εδώ – αγαπημένοι όλοι – με τις ζωές τους- Πρωταγωνιστές οι φίλοι μου – ο καθένας τους μοναδικός – χιλιάδες κόσμοι το παζλ της ζωής του καθενός

Οι φίλοι μου εκεί να μου λένε σαν να μην πέρασε μια μέρα για το αγόρι που τους χάωσε – για το αγόρι που τους άναψε – για το πως η πόλη γίνεται υγρότερη

οι φίλοι μου πάντα εκεί με τα άγχη και τα νέα ξεκινήματα τους – αλλά πάντα χαρούμενοι οι φίλοι μου.

Υπόκλιση στην Άνω Πόλη – πως να μην προσκυνήσουμε εμείς οι ταπεινοί επισκέπτες τη θέα που έταξε σε αυτή την πόλη ο Δημιουργός

Στο μυαλό μου αναβοσβήνει ο Μητροπάνος να χορεύει ζεμπέκικο

Αρχάγγελος χθες – Σ’αναζητώ στη Σαλονίκη σήμερα

Ύψιστη η μεταφυσική του Σύμπαντος

Επιβλητικός Βορράς

Μπορούμε να συμφωνήσουμε πως αυτός ο Νοέμβρης δε θυμίζει σε τίποτα Νοέμβρη. Άλλοτε – θα φορούσαμε κασκόλ και παλτό αν ταξιδεύαμε Βόρεια. Λίγο πριν τη Θεσσαλονίκη η πόλη έδινε ήδη το στίγμα της.

Στα ηχεία ο Βασίλης Καρράς μας έλεγε τα δικά του:

“Άπονα σε λεηλάτησαν καρδιά μου
οι τόσες οι αγάπες
και έγινες χαμένη πολιτεία
που δεν έχει πια διαβάτες”

και εμείς μέναμε με τα κοντομάνικα γιατί η ζέστη είχε ήδη ανέβει πολύ. Φτάσαμε μεσημέρι, μόλις πατήσαμε τα πόδια μας σε Θεσσαλονικιώτικο “χώμα” …. Νόστος. Επιστροφή σε έναν τόπο που στο κύτταρο του διατηρεί – και θέλω να ελπίζω πως το ίδιο θα κάνει και μελλοντικά παρά την ακαταίσχυντη αλλοτρίωση που δέχεται- μία άκρως γοητευτική λαϊκότητα. Μία λαϊκότητα που υπήρξε ατόφια κάπου στις ξέγνοιαστες δεκαετίες του ’90.

Η πόλη είναι οι Άνθρωποι

Λεωφορείο και πρόσω ολοταχώς για Τούμπα. Το μετρό δεν μας έχει κάνει την τιμή ακόμα. Ελπίζουμε σύντομα. Στη Θεσσαλονίκη – τα λεωφορεία μυρίζουν ένα μείγμα κολώνιας την οποία συνάντησα πολύ συχνά και σε πολλά διαφορετικά λεωφορεία, σε σημείο που αναρωτήθηκα αν όλοι ψωνίζουν από το ίδιο μαγαζί ή αν κάποια πωλήτρια είναι μεγαλύτερη influencer από την Τούνη ώστε να επηρρεάζει τους πάντες και να πουλάει ασύστολα τόσο τα αγαπημένα της γυναικεία αρώματα σε γυναίκες όσο και τα αντίστοιχα αγαπημένα της αντρικά στους άντρες.

Ένας πιτσιρικάς που κάθεται στο μπροστινό κάθισμα,έχει βρει παιχνίδι να με αιφνιδιάζει με τη ματιά του όσο εγώ προσπαθώ να κρατήσω την βαλίτσα μου και η διπλανή μου απλώνει το πόδι της για να με βοηθήσει. Κολλάμε στην κίνηση.

“Αν είχαν φτιάξει το μετρό, τώρα δε θα συνέβαινε αυτό” μου είπε. Πλέον έχω μάθει καλά όσους επιζητούν επικοινωνία με αγνώστους. “Έχετε δίκιο” αποκρίθηκα.

-Από εδώ είστε;

– Όχι έρχομαι από Καβάλα να δω μια φίλη μου και να πάμε τις βόλτες μας και σε 10 μέρες κατεβαίνω Αρκαδία.

-Διακοπές δηλαδή;

-Κάπως έτσι ναι.

Η κυρία με το δερμάτινο σακίδιο που κάτι έγραφε στα γερμανικά -μου θύμισε πως θα ήθελα να είμαι κάπου στο μέλλον.

Επιτέλους Τούμπα. Σύρσιμο βαλίτσας μέχρι το κοντινότερο σουβλατζίδικο. Το γνωστό λάθος “δύο καλαμάκια” κοτόπουλο πρόδωσε αμέσως τον ερχομό μου από τον Νότο.

-Αθηναία;

-Χαλκιδαία φίλε μου.

-Ωραία η Χαλκίδα!

Αντάμωμα με φίλη που έχω να δω μία τετραετία μετά. Οι φίλοι είναι η οικογένεια που επιλέγουμε. Με τη φίλη δε μιλάμε όσο συχνά θα θέλαμε αλλά κάθε φορά που βρισκόμαστε είναι σαν να ήμασταν μαζί χθες. Χάρη σ’αυτήν έζησα την πόλη ως κάτοικος και όχι ως επισκέπτης αυτή την φορά.

Ετερόκλιτοι Κόσμοι – Φεστιβάλ και HELEXPO

Ένας από τους κύριους λόγους που επέλεξα τη Θεσσαλονίκη – εκτός των αγαπημένων φίλων μου, ήταν ότι το πιο σπουδαίο πολιτιστικό γεγονός της χώρας συνέβαινε εκεί και δεν πρόκειται για άλλο από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου που έφερε στη χώρα μας και την καλλονή Μόνικα Μπελούτσι.

Πρόκειται για μία ταινία Animation – πράγμα που δεν γνώριζα όταν έκλεισα το εισιτήριο με τη μέθοδο του “τζακ-ποτ” δηλαδή απλά ρίχνοντας μία γρήγορη ματιά στο πρόγραμμα και χωρίς καν να δω την υπόθεση επέλεξα με βάση τον τίτλο.

Τυχερή! Η ταινία ήταν πιο επίκαιρη από ποτέ καθότι αφορούσε τον πόλεμο μεταξύ Ιράν και Ιράκ το 1980 και πως ένα μικρό παιδί βιώνει τη δίνη του πολέμου σε ένα μικρό χωριό στο Αμπαντάν με τις συνθήκες να το οδηγούν να σκαρφιστεί ένα σχέδιο διαφυγής για εκείνο και τους αγαπημένους του.

Η προβολή παρουσία της σκηνοθέτιδος ήταν αφιερωμένη σε ένα κορίτσι το οποίο η ίδια γνώριζε – και αποτέλεσε έμπνευση για μία από τις ηρωίδες της ταινίας – το οποίο επειδή έβγαλε το hijab του πυροβολήθηκε από την “Αστυνομία ηθών” με αποτέλεσμα να πέσει για πολλούς μήνες σε κώμα και να καταλήξει πρόσφατα.

To Φεστιβάλ όμως είχε ακόμα πολλές εκπλήξεις. Υπέροχες εκθέσεις εικαστικών οι οποίες είχαν αποδοθεί και φωτογραφικά σε μία δεύτερη ανάγνωση αλλά και μία ιδιαίτερη έκθεση φωτογραφίας που φιλοξενούσε διεθνείς φωτογράφους.

Η έκθεση στην οποία συμμετείχαν οι σύγχρονοι εικαστικοί  Ο Νίκος Κεσσανλής, ο Βλάσης Κανιάρης, η Σίλεια Δασκοπούλου και ο Ιάσων Μολφέσης είχε ως τίτλο

«Φ ΝΤΑΣΜ ΤΑ». Η καινοτομία της έκθεσης ήταν η δεύτερη ανάγνωση του φωτογράφου Δημήτρη Τσουμπλέκα σε μία αποτύπωση της μνήμης και του φανταστικού κόσμου.

Επόμενος σταθμός η φωτογραφική έκθεση με ένα κράμα πολυπολιτισμικότητας το οποίο νομίζω πως μόνο οι Θεσσαλονικείς διοργανωτές ξέρουν να “παντρεύουν” με αριστοτεχνικό τρόπο. H έκθεση περιελάμβανε τόσο κτίρια σε “πλούσιες” γειτονιές της Αθήνας, γνωστούς καλλιτέχνες με ακτιβιστικά μηνύματα, στιγμιότυπα από τις φαβέλες της Βραζιλίας, εξεγέρσεις λατινικών χωρών κ.ά.

Εκτός όμως από τις ενδιαφέρουσες εκθέσεις και τις προβολές – παρευρέθηκα σε ένα αφιέρωμα για το storytelling lgbtq ηρώων στο οποίο είχα τη χαρά να συναντήσω την αγαπημένη Δήμητρα Παπαδοπούλου η οποία ανέλυσε πως είναι να καινοτομείς γράφοντας τον ήρωα Γιάννη στους Απαράδεκτους, τον ηθοποιό Δημήτρη Τσίκλη, τον σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτο που σαρώνει με το “Milky Way” και άλλους αξιόλογους από το χώρο του θεάματος. Ανάμεσα τους και η πρώτη τρανς  ηθοποιός που έπαιξε στην Επίδαυρο η Φένια Αποστόλου.

Ώρα για Φαγητό 

Γινόμαστε γραφικοί; Ναι για το φαί της Σαλονίκης αξίζει. Ας ξεκινήσουμε από τον καφέ στο μαγαζί που βρίσκεται στο λιμάνι και βλέπεις όλη την πόλη.

Όσο για το φαγητό τα δύο μαγαζιά που επισκέφθηκα και οι γεύσεις τους μπήκαν στο πάνθεον του ουρανίσκου μου – αναρωτιέμαι μήπως κάποιο πιάτο είχε ρόδι και θέλω να ξαναγυρίσω για να γευτώ τις γεύσεις τους σαν άλλη Περσεφόνη.

Ο “Ακροβάτης” στην Παπάφη με τα συγκλονιστικά καλτσούνια τις πατάτες με τη στάκα και τον κόκκορα με τις μακαρούνες. Την παραγγελία έδωσε η Θεσσαλονικιά φίλη μου και εγώ την εμπιστεύτηκα. Οι γεύσεις μας δικαίωσαν ομολογουμένως. Τα υλικά ήταν εξαιρετικά φρέσκα και το προσωπικό πρόσχαρο και φιλόξενο.

Η δεύτερη μας επιλογή υπήρξαν τα “Δέκα Τραπέζια” στην περιοχή του Λευκού πύργου με το μενού δια χειρός του υπερταλαντούχου σεφ Μανώλη Παπουτσάκη. Πιάτα εμπνευσμένα με τις ρίζες του σεφ – επίσης από την Κρήτη- να κάνουν την παρουσία τους έντονη .

Φαγάκια μαμαδίστικα, παραδοσιακά αποτυπωμένα σε μία άκρως gourmet έκδοση. Γευτήκαμε σαλάτα μαύρης φακής, αρνάκι τσιγαριαστό, χόρτα με ρεβύθια και πατάτες οφτές. Το αρνάκι ήταν σκέτο ποίημα.

Για ποτό προτιμήσαμε την εναλλακτική Ικτίνου σε μία απόπειρα να θυμηθούμε πως είναι να είσαι φοιτητής, λίγο κοντά στα είκοσι, να γελάς δυνατά, να μιλάς δυνατά δίχως να σε νοιάζει, να κάθεσαι στο κρύο δίχως σόμπα επίσης δίχως να σε νοιάζει .

Οι καλλιτέχνες του δρόμου

Aυτό για το οποίο πάντα αγωνιώ στη Θεσσαλονική είναι για τους πολυπληθείς καλλιτέχνες του δρόμου. Στην παραλία κάποιος έπαιζε στο αρμόνιο του το “Another love” του Tom Odel την τελευταία φορά που άκουσα κάποιον μουσικό στην παραλία της Θεσσαλονίκης τραγουδούσε το “Dance me to the end of love” του Cohen.

Θαύμασα όμως και τους “εικαστικούς καλλιτέχνες” του δρόμου, μέσα από τα πανέμορφα graffiti τους.

Πάντα απροσδόκητη όμως και γεμάτη εκπλήξεις – καθώς περπατούσαμε στην Τούμπα τυχαία βρεθήκαμε έξω από το στούντιο του τιτανομέγιστου Νίκου Παπάζογλου που σήμερα έχει μετατραπεί σε εναλλακτική μουσική σκηνή.

Στα κινεζάδικα της Γιαννιτσών

Με αφορμή τους χριστουγεννιάτικους στολισμούς του καταστήματος της φίλης μου, επισκεφθήκαμε τα κινεζάδικα για να βρούμε κορδέλες και ψεύτικα δώρα. Τεράστια κτίρια φαντάσματα στα δυτικά της πόλης που όμως βρίθουν επισκεψιμότητας.

Αμφιβάλλω αν οι Κινέζοι υπάλληλοι καταλαβαίνουν ελληνικά όταν τους ρωτάς κάτι.

Αλλά όλοι συνυπάρχουν αρμονικά.

Εκτός από τα Κινεζάδικα η Γιαννιτσών μαζί με τη Μοναστηρίου, κρύβουν την περισσότερο σκοτεινή πλευρά της πόλης.

Οίκοι ανοχής, ναρκωτικά και όσα μία πόλη επιθυμεί να διαφυλάξει μακριά από το φωτεινό στολισμένο κέντρο της.

Τα must για να το ζήσεις ως κάτοικος

Για να πιάσεις τον παλμό αυτής της πόλης πρέπει να βρεθείς τουλάχιστον μία φορά μέσα σε ένα ταξί και να συνομιλήσεις με έναν ταξιτζή με τη συνοδεία ασφαλώς λαϊκών ασμάτων. Θα ακούσεις πολλές φορές τη φράση “σε λέω” ,  θα σου αφηγηθεί τη ζωή του, την καψούρα του, θα μάθεις για την καλύτερη εμφάνιση του ΠΑΟΚ, για τον γιο του που μετακόμισε μετά της νύφης στην Αγγλία και αυτή η ανοιχτωσιά και η έλλειψη κυνισμού και καχυποψίας είναι που καθιστά αυτή την πόλη τόσο αγαπητή.

Σε κάποιο λεωφορείο κάποια ινφλουένσερ του Tiktok που εκ των υστέρων θα ανακαλύψεις ότι έχει 700 χιλιάδες ακολούθους, θα σου κατεβάσει τη βαλίτσα λόγω φόρτου στην Τσιμισκή.

Θα πας οπωσδήποτε σε κάποιο κομμωτήριο που σαφώς θα βρεις γνωστούς από την πόλη σου με τους κομμωτές.

Θα περπατήσεις οπωσδήποτε στο Λιμάνι.

Θα αποκτήσεις προσωρινά το ιδίωμα με σε κτλ.

Θα μπλοκάρεις σε  μποτιλιάρισμα λόγω αγώνα του ΠΑΟΚ.

Θα πας για φαγητό στα Λαδάδικα το Σαββατοκύριακο.

Οι έρωτες με πόλεις είναι οι μόνοι έρωτες που μένουν ατιμώρητοι για να παραφράσουμε την επίσης Θεσσαλονικιά συγγραφέα  Ζυράννα Ζατέλη.