Ο Βασίλης Νίκας δεν είναι ένας απλός φωτογράφος που μεταδίδει τις γνώσεις του σε άλλους ανθρώπους σαν δάσκαλος στα εργαστήρια φωτογραφίας του Δήμου Περιστερίου και του Συλλόγου Χαλκίδας “Αλωνάκι”.
Δεν είναι ένας απλός καταγραφέας εικόνων, στιγμών, προσώπων, γεγονότων. Είναι ένας ανήσυχος άνθρωπος που πέρα από την αγάπη για φωτογραφία, την επαγγελματική συνείδηση, διαθέτει έναν ευρύ, κοινωνικό προβληματισμό για όσα συμβαίνουν γύρω του, με έναν τρόπο που ο φακός και η κάμερα μεγενθύνει τα εκατοντάδες φλέγοντα θέματα και εστιάζει με σοβαρότητα πάνω τους προκειμένου να τα αναδείξει και να προτείνει λύσεις. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη που διαμορφώθηκε παρακολουθώντας τις δυο ταινίες του “Το κάδρο” και “Βόρεια Εύβοια: Κανένας νεκρός” την Κυριακή το βράδυ στο αίθριο του Εργατικού Κέντρου Χαλκίδας παρουσία της ΄Ενωσης Ιδιωτικών Υπαλλήλων Χαλκίδας και όλων των συντελεστών των ντοκιμαντέρ.
΄Οταν τα φώτα κλείνουν και οι θεατές αφήνονται στη μαγεία της κάμερας, τα κίνητρα παρακολούθησης πολλαπλασιάζονται. Ξέρεις ότι δεν πήγες εκεί απλά για να δεις δύο ντοκιμαντέρ με γενικόλογο περιεχόμενο. Η ταινία μυθοπλασίας “Το κάδρο” με μουσική επένδυση από τον Δημήτρη Μακρή μέσα απ΄τα δικά μου μάτια μέτρησε πολλούς λόγους για να ζουμάρω στον τρόπο με τον οποίο αποδόθηκε. Θα το αποκαλούσα “ωδή στην αναγέννηση”, καθώς εστίαζε στους Μικρασιάτες που επιστρέφουν στην Ελλάδα για να βρεθούν αντιμέτωποι με την αφιλόξενη, σύγχρονη πραγματικότητα, τα κουφάρια των αναμνήσεών τους και των σπιτιών τους, στην κοινωνία που τους θεωρούσε ξένα σώματα. Ο φακός του Β.Νίκα μοιάζει να στήνει αυθαίρετα σκηνικά μέσα στην άγρια φύση, χωρίς διάθεση ρετούς και φίλτρου και παρόλα αυτά να διαθέτουν διαχρονική ομορφιά. Πορτρέτα ανθρώπων που χωρίς να ποζάρουν, δημιουργήθηκαν για να εγείρουν ερωτηματικά ή μάλλον να συγκινήσουν τους θεατές. Λιθάρια και πέτρα και γυμνά παράθυρα. Δαντέλες, ασπρόρουχα και σιδερένια κρεβάτια μέσα στα αγριόχορτα ενός γκρεμισμένου σπιτιού που διεκδικούν ένα δάκρυ συγκίνησης.΄Ισως ήταν από τα πιο όμορφα “κάδρα” που έχω δει ως τώρα λόγω των κοινωνικών μηνυμάτων του και του φόρτου συναισθημάτων που απελευθερώνει.
“Κανένας νεκρός”
“Για να κρατάμε το καντηλάκι αναμμένο. Για να μην ξεχάσουμε” γράφει ο Β.Νίκας πάνω από την ανάρτηση για το αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ “Κανένας νεκρός”. Βλέποντάς το για μια ακόμη φορά ανακάλυψα επιτέλους την αλήθεια του δημιουργού του. Δεν πρόκειται για μια καταγραφή για την καταγραφή.΄Ετσι για να γίνει, για να υπάρχει. Αν και απαξιώθηκε όπως τόνισε στην ομιλία του ο ίδιος, γενικότερα από τα τοπικά ΜΜΕ αλλά και ειδικότερα από το Docfest της Χαλκίδας, εν τούτοις μέσα από τις απανωτές προβολές σε υπαίθριους χώρους κέρδισε τα εύσημα από τον απλό κόσμο που δεν διεκδικεί υπερπροβολή της παρουσίας του και πηχιαίους τίτλους με φωτογραφίες για πρωτοσέλιδα. Τα όσα αποκαλύπτονται μέσα από τους ίδιους τους κατοίκους της Βόρειας Εύβοιας, τα όσα ξύνουν πληγές που ματώνουν, θίγουν τον ίδιο τον κρατικό μηχανισμό και την ανεπάρκειά του.
Τα πρόσωπα μετατρέπονται άλλοτε σε θύματα και άλλοτε σε κατήγορους μιας τεράστιας απώλειας 512.000 στρεμμάτων γης περίπου που η αποκατάστασή τους έχει πολύ μακρινό ορίζοντα. Η απώλεια σε όλα τα επίπεδα ζωής των κατοίκων, αποτυπώνεται με έναν ρεαλισμό καθόλου ωμό, αντίθετα με έναν λυρισμό επιβίωσης, όπως θα το έλεγα. Τα μάτια δεν κλαίνε – έχουν κλάψει πολύ άλλωστε – αλλά και τα χείλη δεν γελάνε. Το ντοκιμαντέρ είναι μια συνταρακτική μαρτυρία, μια κραυγή απόγνωσης για το μέλλον που ο Β.Νίκας την βγάζει στο φως με τον φακό του, τη μουσική επένδυση, τα λόγια αυτοπτών μαρτύρων χωρίς φόβο και πάθος. Αυτός δεν είναι ο ρόλος της Τέχνης;
